T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
ANKARA / SİNCAN - Cumhuriyet Ortaokulu
Dama, kökeni 12. yüzyıla dayanan, bir oyun tahtası (satranç tahtasına benzeyen kareli tahta) üzerinde pullarla oynanan iki kişilik bir masa oyunudur. Klasik damada her oyuncu tahtanın bir kenarı boyunca üç sıra halinde on iki pulla oyuna başlar ve rakibin tüm taşlarını ele geçirmek amacıyla bunları çapraz olarak hareket ettirir. Stratejik bir oyun olduğundan zeka gelişimine olumlu katlı sağlar.
Dama çeşitleri arasında Amerikan daması, Rus daması, Türk daması vardır. Bunlar 8×8 tahtada oynanır. Daha büyük (12×12) tahtalarda oynanan Kanada daması ve Singapur/Malezya daması bulunur. Kurallar ve oynanışta bazı farklılıklar olabilir ve tahta büyüklüğü değişebilir. Dama Oyunu 8×8 klasik damadır.
Türk Daması biraz daha farklı bir oynanışa sahiptir.
Türk daması da klasik dama kurallarına ve amaçlarına sahiptir. Sadece hareket çeşitliliği ve dizilim farklılığı vardır. Tek birimlik sağ sol ve ileri hareketlerle rakip pulları ele geçirerek rakip Alana girmek gerekir. Karşı tarafın pullarını ele geçirip bitiren taraf kazanır.
Dama nasıl oynanır sorusunun cevabını klasik dama özelliklerine göre anlatacağız. Klasik dama kurallarına göre:
Önce ilk sıranın kimde olacağını belirleyin. İlk hamle yapacak kişi siyah pulları, diğeri beyaz pulları alacak.
Ardından tahtayı her oyuncunun sağ tarafında tahtanın köşesinde açık renkli bir kare olacak şekilde yerleştirin. Pulları üç sıra olacak şekilde sadece koyu karelere koyun.
Böylece siyah taraf oyuna başlasın. Pulu bir çapraz boşluk ileri (rakibinizin pullarına doğru) hareket ettirebilirsiniz. Oyun hep koyu karelerde kalmalıdır.
Pulunuz rakibinizin pullarından bir karelik çapraz karedeyse, o pulun üzerinden geçebilirsiniz ve pulu yiyebilir, yani ele geçirebilirsiniz. Bir pulu ele geçirmek için, rakibinizin taşının üzerinden atlıyormuşsunuz gibi, hamle yaptığınız pulun yönünde iki çapraz boşluk hareket ettirin.
NOT: Rakibinizin pulunun diğer tarafındaki kare, içine girebilmeniz için boş olmalıdır.
Rakibinizin pulunu yeme (ele geçirme) şansınız varsa, kurallar bunu yapmanız gerektiğini belirtir.
Tahtanın birden fazla bölümünde rakibinizin pulunu yeme fırsatınız varsa, o zaman hangi pulları yemek istediğinizi seçebilirsiniz.
Hamle yaptığınız kare size başka bir pulu ele geçirmeniz için doğrudan bir fırsat veriyorsa, o zaman rakibinizin pullarından daha fazlasını ele geçiremeyecek duruma gelene kadar devam etmelisiniz.
Pullarınız rakibinizin alanına ulaştığında pullar kral pullara dönüşür. Bir pulu taçlandırmak ve onu kral pulu yapmak için, üzerine kendi ele geçirdiğiniz taşlardan birini yerleştirmeniz yeterlidir. Kral, koyu renkli karelerde çapraz olarak ileri ve geri hareket edebilir. Bu nedenle kral pullarının rakibinizin pullarını ele geçirmesi daha kolaydır. Bunun dışında bir ek özellik kazanmazlar.
Oyunu kazanmak için rakip pulların üzerinden atlamaya ve pulları yemeye devam edin. Rakibinizin tüm pullarını ele geçirdikten sonra oyunu kazanırsınız! İsteğe göre tek pul bırakan, çift pul bırakan ya da hepsini toplayan kazanır. Bunu belirlemek için oyunun başında rakibinizle anlaşın!
